در آخرین جلسه تازه های هفته عنوان شد:
بازسازی بافت های فرسوده شهری یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است

صبح امروز، دوشنبه 30 اردیبهشت 98، هفدهمین و آخرین جلسه تازه های هفته پردیس شهید بهشتی در سال تحصیلی 98-97، در سالن ساختمان اداری آموزشی این پردیس برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی، در این جلسه دکتر سیدجواد حسینی، استاد علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی با اشاره به دوره مسئولیت خود در فرمانداری مشهد گفت: در آن دوره من دایره ای از فعالیت ها برای خود تعریف کردم که نوسازی بافت های فرسوده شهری یکی از این فعالیت ها بود و نتیجه تحقیق و تمرکز در این زمینه کتاب مشارکت پایدار مردم در نوسازی شهری شد.

دکتر حسینی با بیان این که خود، علاقمندی بیشتری برای ارائه مطلب درباره موضوعاتی دیگری مانند وفاق اجتماعی یا توانمندسازی اقشار آسیب پذیر داشته، اظهار داشت: علت انتخاب این موضوع برای ارائه در این مقطع زمانی، وقوع سیل در برخی شهرهای کشور در چندماه اخیر است.

این استاد و پژوهشگر علوم اجتماعی با ذکر این که برای ورود به هر بحثی دو نوع رویکرد می توان اتخاذ نمود، بیان کرد: یک رویکرد رویکرد آسیب شناسی و رویکرد، نگاه ساختاری است.

وی توضیح داد: به عنوان مثال در بحث سیل با رویکرد آسیب شناسی باید جستجو کنیم که چگونه می توان عوارض سیل را کم کرد، اما در رویکرد ساختاری می کوشیم که راه هایی را بیابیم که اگر سیل جاری شد، کمترین آسیب ها را متحمل شویم.

استاد دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی با اشاره به این که کشور ایران در خط آلپ هیمالیا قرار دارد، گفت 73 هزار هکتار از مناطق ایران در بافت های فرسوده هستند.

وی از ناپایداری در برابر زلزله های بیش از 5/5 ریشتری، کم بودن میزان نفوذ پذیری و ریزدانگی به عنوان ویژگی های بافت های فرسوده یاد کرد و ادامه داد: بافت های فرسوده به شدت در برابر بلایای طبیعی آسیب پذیرند.

دکتر حسینی افزود: به طور میانگین هرسال یک زلزله در ایران رخ می دهد و با این که کشور ما جمعیتی در حدود یک درصد جمعیت جهان را دارد اما شاهد بیش از 6 درصد بلایای طبیعی دنیا است.

وی با ذکر این که 80 درصد مرگ و میرهای ناشی از زلزله در 6 کشور جهان روی می دهد، گفت ایران یکی از این 6 کشور است که 15 زلزله بزرگ ار در قرن بیستم تجربه کرده است.

استاد دانشگاه فرهنگیان با اشاره به این که تلفات زلزله در هرسال بیش از 150هزار نفر و خسارات اولیه ناشی از آن حدود 40میلیارد دلار برآورد می شود، گفت: خسارات ثانویه زلزله بسیار بیشتر از این است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در زلزله زنجان وگیلان 2500 کودک بی سرپرست شدند، 15000 خانوار دچار آسیب های جدی گردیدند، 37 هزار شغل نابود شد، 13000 بنگاه اقتصادی از بین رفت، 196000 دانش آموز برای مدتی از تحصیل بازماندند و 5/2 درصد درآمد ملی کشور صرف هزینه های بازسازی گردید.

دکتر حسینی تأکید کرد: بازسازی بافت های فرسوده یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است.

وی با بیان این که در ماده 30 برنامه چهارم توسعه تصریح شده است که 73 هزار هکتار بافت فرسوده کشور باید ظرف مدت مشخصی بازسازی شود، گفت در حال حاضر فقط به 3هزار هکتار از این میزان توجه شده است.

مؤلف کتاب « مشارکت پایدار مردم در نوسازی شهری » تصریح کرد: این کتاب به دنبال یافتن پاسخ این پرسش بوده است که چرا نوسازی انجام نشده است.

وی افزود برای نگارش این کتاب، موضوع مورد بحث در 23 کشور جهان و 8 استان کشور به طور عمیق مورد مطالعه قرار گرفت و  در نهایت نتیجه گیری شد که 4 عامل نگاه فنی مهندسی صرف، نگاه کالبدی صرف، نگاه اقتصادی صرف و بخشی نگری صرف در این این اتفاق مؤثر بوده است.

دکتر حسینی با بیان این که به موجب اصل امساک گری وقتی اتفاقی رخ می دهد باید به دنبال مطالعه عاملی برویم که بیشترین تأثیر و دخالت را وقوع آن داشته است، گفت:  حلقه مفقوده در بحث نوسازی اجتماعی مشارکت پایدار مردمی است.

وی با تقسیم مشارکت مردمی به سه نوع مختلف گفت: در مشارکت تزئینی و تشریفاتی مردم عملاً دخالتی در انجام طرح ها ندارند و در مشارکت محدود نیز نظر مردم فقط برای جامه عمل پوشاندن به تصمیمات مسئولان معنا دارد، اما مشارکت واقعی مشارکتی است با مردم و نه فقط برای مردم.

  دکتر حسینی ادامه داد مشارکت واقعی مشارکتی است تقاضا محور، نه عرض محور و نظام مند، نه توده ای.

استاد دانشگاه فرهنگیان ادامه داد: مشارکت تقاضامحور بافت ها زنده می کند و به آن ها با حضور ساکنان حیات می بخشد.

وی از طرح های انجام شده در مناطق طبرسی و سراب مشهد، ارغوان گلستان، ابراهیم آباد کرمان، پیامبر اعظم(ص) رفسنجان و آفتاب بجنورد به عنوان مصادیق این نوع مشارکت نام برد.

وی فصل پنجم کتاب « مشارکت پایدار مردم در نوسازی شهری» را فصل شاخص آن عنوان کرد و گفت در این فصل پیشنهادها و راهنماهای بهره گیری از مشارکت مردمی به صورت مرحله بندی شده ارائه گردیده است.

در ادمه این جلسه رمضان نیری، مدیر امور پردیس های خراسان رضوی در سخنانی کوتاه از حضور دکتر حسینی برای ارائه مطلب در این جلسه قدردانی کرد و گفت: تازه های هفته یکی از برنامه های خاص و شاخص پردیس شهید بهشتی است که در چندسال گذشته به طور مداوم با نام های مختلفی اجرا شده است.

وی افزود ویژگی این برنامه این است که در مدت زمانی بسیار کم، بدون آن که به تقویم آموزشی لطمه ای وارد شود مطالب مفید و ارزشمندی در اختیار دانشجویان، کارکنان و استادان شرکت کننده قرار می دهد.

در پایان، مدیر امور پردیس های خراسان رضوی با اعطای لوح تقدیر از دکتر حسینی و نیز دکتر مهدی زهتابیان ارائه دهنده تازه های هفته شانزدهم قدردانی کرد.

گفتنی است این برنامه به همت کارشناسی پژوهش پردیس شهید بهشتی و مدیریت پژوهشی و برنامه ریزی امور پردیس های خراسان رضوی برگزار گردید.